Muhsin Ertuğrul ile birlikte, Muhsin Ertuğrul’u anmak için Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesi’nde yapılacak, “İyi ki Doğdunuz Ertuğrul Muhsin” anma gecesine davetlisiniz.
100. yılını kutlayan Şehir tiyatroları 1 Mart 2015 tarihinde Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesi’nde Muhsin Ertuğrul’u anma gecesi düzenliyor. Saat 20.00’da başlayacak geceye Ayşe Lebriz Berkem, Murat Karasu, Defne Yalnız Şener, Levent Öktem, Işıl Yücesoy, Atsız Karaduman, Ülkü Duru, Cengiz Baykal, Sema Çeyrekbaşı, Kürşat Alnıaçık, Sumru Yavrucuk, M. Ali Kaptanlar, Ayda Aksel, Metin Belgin, Ayla Algan, Taner Barlas, Hikmet Körmükçü, Metin Çoban, Tomris İncer, Zihni Göktay, Gencay Gürün, Toron Karacaoğlu, Aliye Uzunatağan, Yunus Eski, Nurperi Nurdan, Şükrü Türen, Nedret Güvenç, Engin Uludağ ve Muhsin Ertuğrul birer sunumla katılacak.
Muhsin Ertuğrul kimdir?
1892 yılında dünyaya istanbul’da gözlerini açtı. İlkokulu Tefeyyüz Mektebi’nde okuduktan sonra Topbaşı Rüştiyesi’nde,Mercan İdadisi’nde okudu. Tefeyyüz Mektebi’nde okurken tiyatroya ilgi duydu ve aktör olmaya karar verdi. 1909’da Erenköy’deki Burhanettin Tiyatrosu’nda Arthur Conan Doyle’ın Sherlock Holmes oyununda ‘Bob’ rolüyle ilk kez sahneye çıktı. Bu toplulukla birçok oyunda rol aldı. Ailesi, sahneye çıkmasına karşı çıktığı için baba evinden ayrıldı ve tiyatro eğitimi için 1911’de Paris’e gitti. Orada Comédie Française ve birçok Rus tiyatro topluluklarının oyunlarını izledi.
1912’de İstanbul’a dönünce yönetmen ve oyuncu olarak çalışmaya başladı. İlk kez Shakespeare’in Hamletoyununu sahneye koydu ve Hamlet rolünü oynadı . 1913’te Bursa’da Millet Tiyatrosu adıyla İsmail Galip Arcan,Behzad Butak ve Kemal Emin Bara ile kurduğu Yeni Turan Temsil Heyeti’nde çok sayıda yabancı oyunu sahneledi ve bu oyunlarda oynadı. Aynı yıl Şehzadebaşı’nda Ertuğrul sineması’nı açtı. Burada film gösterileri yanı sıra Karanlık İçinde Buse, Fener Bekçileri gibi oyunlar da sunuldu. Sinemada film öncesi kısa gösteriler sundu.
1913 sonunda karıştığı bir siyasi olay nedeniyle sınırdışı edilince tekrar Fransa’ya gitti. Paris konservatuarına tüm uğraşmalarına karşın giremedi, ancak oradaki tiyatrolar ve sinema stüdyolarında gözlemler yaptı;Jacques Copeau ve Andre Antoine’ın Odeon Tiyatrosu’ndaki çalışmalarını izledi.
İstanbul’a döndüğünde “Ertuğrul Muhsin ve Arkadaşları” topluluğunu kuran sanatçı, 1914’te Darülbedayi Osmani adıyla kurulan (daha sonra İstanbul Şehir Tiyatroları adını alacak olan kurum) Müzik ve Tiyatro Okulu’nun kuruluş çalışmalarında Reşat Rıdvan Bey ile Andre Antoine’a yardımcı oldu. Aynı yıl açılan sınavla Darülbedayi’ye öğrenci olarak giren sanatçı kısa süre sonra yardımcı öğretmen olarak atandı, 1915 yılında devamlı temsil kadrosuna atandı, çeşitli oyunlarda rol aldı. I. Dünya Savaşı başlayınca Darülbedayi, tiyatro okulu olmaktan çıkıp bir tiyatro topluluğuna dönüşmüştü. Bu sırada kurumdan izin alan Muhsin Ertuğrul Berlin’e gitti, sinema ve tiyatro incelemelerinde bulundu.
1947’de kurulmakta olan Devlet Tiyatrosu’nu yönetmek üzere ankara Devlet Konservatuvarı Tatbikat Sahnesi’nin başına getirilen Muhsin Ertuğrul, artık sinemadan uzaklaşmaya ve tiyatro alanında çalışmalarını yoğunlaştırmaya başladı. Çeşitli aralıklarla Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü ve İstanbul Şehir Tiyatroları Baş rejisörlüğü görevini sürdürdü.
Devlet Tiyatrosu’ndan istifasının ardından Yapı Kredi Bankası’nın çağrısı üzerine İstanbul’a gitti; Küçük Sahneyi kurup genç sanatçılarla oyunlar yönetti. 1953 yılında Türk sinemasının ilk renkli filmlerinden biri olan “Halıcı Kız”’ı çekti. Büyük başarısızlıkla sonuçlanan bu film, Muhsin Ertuğrul’un son sinema çalışması oldu. 1954’te ikinci kez Devlet tiyatrosu genel müdürlüğüne getirilince Küçük Tiyatro ve Oda Tiyatrosu’nu açtı (1955). İzmir ve Bursa’da Devlet Tiyatrosu, Adana’da şehir tiyatrosu açılmasında emeği geçti (1957). 1958’de görevinden alındı; İstanbul Şehir Tiyatrosu’na başyönetmen olarak atandı.
Muhsin Ertuğrul, 1958-1966 yıllarında İstanbul Şehir Tiyatrosu’ndaki başyönetmenlik görevini sürdürdü. Bu dönemde çoğu yurt dışında eğitim görmüş yeni kuşak tiyatrocularla yeni bir dönem başlattı; Üsküdar Tiyatrosunu ve Kadıköy Tiyatrosu’nu açtı (1960-61); Rumelihisar temsillerini başlattı; Zeytinburnu Tiyatrosunu açtı (1965). 1964 Türkiye’de ilk kez Brecht’in bir oyununu ve Shakespeare’in 400. doğum yıldönümü nedeniyle beş sahnede beş Shakespeare oyunu sahneletti.
23 Aralık – 12 Ocak 1970 arasında 60. sanat yılı büyük programlarla kutlayan Muhsin Ertuğrul’a 23 Ekim 1971’de Kültür Bakanı Talât Halman’ın çabasıyla Cumhuriyet tarihinde ilk kez bir sanatçıya verillen Devlet Kültür Armağanı takdim edildi. 1974 yılında 82 yaşındaki Muhsin Ertuğrul, Şehir Tiyatroları Genel Sanat Yönetmenliğine atandı. Semt tiyatrosu, öğle tiyatrosu, gezici tiyatro gibi çeşitli uygulamalarla yeni bir tiyatro seferberliği başlattı; Gültepe Tiyatrosu’nu veBayrampaşa Tiyatrosunu açtı (1974-75), Deneme Sahnesini kurdurdu. Ne var ki iç çekişmeler üzerine 1976’da görevi bıraktı . Çeşitli gazete ve dergilerde yazılarını sürdürdü. Çağdaş Türk tiyatrosunun temelini atan ve geliştiren Muhsin Ertuğrul’a 23 Nisan 1979’da Ege Üniversitesi’nce fahri doktor payesi verildi. Sanatçı, ünvanını almak ve sanat yaşamının 70. yıl kutlamalarına katılmak üzere gittiği İzmir’de 29 Nisan günü kalp krizi sonucu hayatını yitirdi. Cenazesi, İstanbul’da Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedildi.
